Rodzaje saun

Mariusz Górski

Są różne opracowania dotyczące rodzajów saun, jednak przyjmuje się ich 4 podstawowe rodzaje, ze względu na źródło wytwarzania ciepła i wilgotności.

Rodzaj sauny Temperatura powietrza Wilgotność względna Charakterystyka
Sauna sucha
(zwana też fińską)
60-110 °C 5-15% Piec ogrzewający kamienie, siedziska i oparcia z drewna.
Sauna mokra 50-65 °C 20-40% Piec ogrzewający kamienie, siedziska i oparcia z drewna. Dozownik wody na kamienie lub generator pary  podnoszący wilgotność.
Sauna parowa
(zwana też łaźnią)
45-55 °C 40-100% Piec utrzymujący zadaną temperaturę i   generator pary wodnej do utrzymania zadanej wilgotności. Siedziska i oparcia ceramiczne lub z tworzywa sztucznego.
Sauna infrared otoczenia otoczenia Elementem nagrzewającym ciało są promienniki podczerwieni. Nie nagrzewa się powietrze w saunie.

Dodatkowo można spotkać jeszcze inne rodzaje saun wywodzące się z podstawowych, takie jak:

Rodzaj sauny Temperatura powietrza Wilgotność względna Charakterystyka
Sauna solna 60-100 °C 10-15% Sauna sucha z blokami soli w ścianach.
Sauna kamienna 50-65 °C 20-40% Sauna mokra, w której siedziska i oparcia są z kamienia a parę wytwarzają nagrzane kamienie zanurzane w wodzie.
Ruska bania 50-65 °C 40-60% Sauna mokra, w której dodatkowo używa się witek do biczowania lub wachlowania. Przeważnie w formie zewnętrznego domku saunowego.
Biosauna 50-65 °C 20-40% Sauna mokra, w której wykorzystuje się olejki eteryczne do aromaterapii i kolorowe oświetlenie do koloroterapii.
Sauna ziołowa 45-55 °C 40-80% Sauna parowa, w której wykorzystuje się wywary z ziół lub olejki eteryczne rozpylane wraz z parą wodną.
Caldarium 40-45 °C 20-40% Sauna parowa, w której wykorzystuje się olejki eteryczne do aromaterapii i kolorowe oświetlenie do koloroterapii.

 

 

 

 

Saunowicze

Mariusz Górski

Saunowicz to osoba, która korzysta z dobrodziejstw kąpieli saunowych.

W naszym kraju kąpiele saunowe dopiero zdobywają popularność wśród obywateli, jednak mało kto próbuje dowiedzieć się więcej o saunowaniu zanim trafi do sauny więc większość saunowiczów rozpoczyna swoją przygodę z kąpielami saunowymi na zasadzie prób i błędów. Dobrze, jeśli ćwiczą w środowisku, które jest na wysokim poziomie kultury i poprawnego saunowania. Wtedy szybko przyswajają sobie dobre nawyki i czerpią przyjemność z saunowania nie odbierając jej innym. Gorzej, jeśli trafią do "smażalni gaci" bo wtedy przyjmują nieprawidłowe zachowania jako standard, a potem te nawyki bardzo są stresujące w ośrodkach o wysokim poziomie.

Szczególnie wrażliwą sprawą dla naszego społeczeństwa jest nagość w saunie. I to publiczna nagość. W naszym pseudopurytańskim społeczeństwie nagość kojarzy się irracjonalnie z czymś nieprzyzwoitym. A przecież korzystanie z saun jest całkowicie aseksualne dla normalnych i świadomych saunowiczów. To jest środek do zdrowego saunowania, nic więcej. Ba, osoby naprawdę wstydliwe mogą chodzić i korzystać z saun owinięte ręcznikami, które zakrywają bardziej ciało niż bikini! A owiniecie ręcznikiem mimo że osłabia działanie sauny na ciało jest zdrowsze niż pobyt w stroju kąpielowym. Ale trzeba mieć tego świadomość a nie szukać sensacji tam gdzie jej nie ma.

Naszym celem statutowym jest działanie na rzecz szeroko pojętego uświadamiania społeczeństwu oraz zarządcom ośrodków saunowych walorów zdrowotnych i rekreacyjnych płynących z zażywania kąpieli saunowych w sposób poprawny i zgodny z kulturą saunowania, a także integracja środowiska saunowiczów.

Na tym etapie rozpoczynamy prace związane z integracją środowiska saunowiczów.

To od nas saunowiczów zależy czy w polskich ośrodkach będą przestrzegane zasady kultury saunowania i poprawnego saunowania, które gwarantują nam bezpieczne, zdrowe i relaksujące korzystanie z urządzeń saunowych.
Jeśli będziemy wybierali do kąpieli saunowych tylko te ośrodki, które spełniają nasze wymagania pod tym względem, wtedy ośrodki będą musiały ugiąć się pod wymaganiami swoich klientów albo zadowolić się byle jaką klientelą lub zamknąć swoje wrota.

Nasze motto brzmi Dbamy o najwyższy standard saunowania! a to oznacza, że z Waszą czynną i bierną pomocą będziemy dążyli do zmian nastawienia środowiska saunowego w kierunku zagwarantowania nam wszystkim należytych warunków do zażywania kąpieli saunowych.

Zapraszamy do dyskusji na naszym Forum saunowym oraz na grupie Facebooka Saunowicze.

Poprawne saunowanie

Marcin

Poprawne saunowanie to zespół zachowań pożądanych w urządzeniach saunowych i okołosaunowych w których zażywamy kąpieli, niezależnie czy jesteśmy we własnej saunie czy też w jakimś ośrodku saunowym. Są to zachowania, które dotyczą wpływu na nasze zdrowie i osiągnięcie maksymalnych korzyści wynikających z kąpieli saunowych. Przed skorzystaniem z kąpieli saunowych należy bezwzględnie upewnić się, że nie mamy do nich przeciwwskazań zdrowotnych.

Do poprawnego saunowania należy przestrzeganie poniższych zasad, o ile regulamin ośrodka, z którym należy obowiązkowo zapoznać się, nie reguluje tego inaczej:

  1. Z kąpieli saunowych zaleca się korzystać minimum raz w tygodniu przeznaczając na to minimum 1,5 godziny (optymalnie 2 godziny). Z sauny nie powinno się korzystać w pośpiechu, pamiętajmy, że jest to wypoczynek.
  2. Podczas korzystania z sauny powinniśmy przynajmniej 2 razy (optymalnie 3 razy) wykonać cykle składające się z 3 faz:
    • nagrzewanie ciała (kąpiel w saunie),
    • schładzanie ciała (prysznic, basen, etc.),
    • odpoczynek.
  3. Przed wejściem do saunarium powinniśmy:
    • nie objadać się, nie jeść obfitego posiłku na 2 godziny przed,
    • załatwić potrzeby fizjologiczne,
    • rozebrać się do naga oraz zdjąć wszelką biżuterię, zegarek i inne ozdoby z ciała,
    • całe ciało dokładnie umyć pod prysznicem wodą i mydłem oraz dokładnie wytrzeć do sucha.
  4. Przed każdym wejściem do pomieszczenia sauny/łaźni powinniśmy:
    • całe ciało dokładnie wytrzeć do sucha,
    • ogrzać stopy w gorącej wodzie, jeśli są zimne,
    • zdjąć klapki.
  5. Podczas przebywania w pomieszczeniu sauny suchej powinniśmy:
    • dobrać ławkę do swoich potrzeb oraz możliwości, najlepiej zaczynając od najniższej a kończąc na najwyższej,
    • odwinąć się z ręcznika tak aby jak największa powierzchnia ciała była wystawiona na działanie temperatury i wilgoci,
    • usiąść i trzymać nogi na wysokości tułowia lub położyć się na ławie,
    • podłożyć ręcznik pod każdą część ciała mającą kontakt z drewnem sauny,
    • kontrolować czas, aby nie przebywać w saunie dłużej niż 15 minut,
    • na chwilę przed wyjściem z sauny usiąść, jeśli leżeliśmy.
  6. Podczas przebywania w pomieszczeniu łaźni parowej powinniśmy:
    • zaraz po wejściu spłukać siedzisko i miejsce pod nogi wodą z dostępnego w łaźni węża,
    • usiąść lub położyć się całkiem nago na kafelkach siedziska,
    • tuż przed wyjściem spłukać siedzisko i miejsce pod nogi wodą z dostępnego w łaźni węża.
  7. Po wyjściu z pomieszczenia sauny/łaźni powinniśmy:
    • spłukać pot z ciała pod ciepłą wodą,
    • schłodzić ciało biorąc zimny prysznic, pamiętając o tym, że schładzanie rozpoczynamy od części ciała, najbardziej oddalonych od serca, dopiero na końcu zalecane jest schładzanie karku i głowy,
    • po prysznicu o ile to możliwe skorzystać ze zbiornika wody lub z groty lodowej aby dokładnie schłodzić ciało,
    • wypocząć minimum tyle czasu ile przebywało się w saunie, najlepiej w pozycji leżącej,
    • uzupełnić płyny.
  8. Przed opuszczeniem saunarium powinniśmy:
    • wydłużyć ostatni odpoczynek do minimum 15-20 minut,
    • umyć dokładnie całe ciało, ale bez użycia mydła,
    • jeśli to możliwe zdezynfekować stopy.

Oprócz tych zasad powinniśmy przestrzegać także zasady kultury saunowania.

Kultura saunowania

Mariusz Górski

Kultura saunowania to zespół zachowań pożądanych w ośrodkach saunowych, w których urządzenia saunowe i okołosaunowe udostępnione są do użytku publicznego, czyli innym osobom niż właściciele. Są one uzupełniające i częściowo pokrywające się z poprawnym saunowaniem, jednak dotyczą one naszych zachowań mających wpływ na innych saunujących.

Do kultury saunowania należy przestrzeganie poniższych zasad, o ile regulamin ośrodka, z którym należy obowiązkowo zapoznać się, nie reguluje tego inaczej:

  1. Przed wejściem do strefy saunarium bierzemy nago kąpiel pod prysznicem z użyciem środków myjących (mydło, płyn do mycia) i to niezależnie od tego czy kąpaliśmy się przed wyjściem do saunarium.
  2. W strefie posiadamy klapki i przynajmniej 2 ręczniki, jeden do wycierania się (może być szlafrok) a drugi do podkładania pod ciało w saunie suchej lub kamiennej oraz na leżakach. Jeśli nie chcemy odwijać się z ręcznika w saunie suchej, powinniśmy mieć drugi ręcznik do podłożenia pod stopy.
  3. Powinniśmy zachowywać się cicho aby swoją obecnością nie zakłócać wypoczynku innym saunowiczom. Podczas kąpieli nie powinniśmy przeszkadzać innym swoją rozmową jeśli jesteśmy w towarzystwie. Wyjątek mogą stanowić ceremonie saunowe, w których wyraźnie saunamistrz wprowadzi inną konwencję zachowania.
  4. Przed wejściem do zbiorników wodnych bierzemy prysznic. Ze zbiorników wodnych korzystamy bez stroju kąpielowego i innych okryć.
  5. Do saun wchodzimy bez obuwia. Obuwie zostawiamy przed sauną w taki sposób i w takim miejscu, aby przy wyjściu zakładając je nie blokować wyjścia innym osobom.
  6. W saunach, w których są drewniane siedziska i oparcia (albo kamienne bez możliwości ich spłukania), każda część ciała powinna powinna spoczywać na ręczniku.
  7. W łaźniach parowych należy skorzystać z węża z wodą w celu spłukania siedziska przed skorzystaniem jak i po skorzystaniu z łaźni.
  8. Nie polewamy kamieni na piecu wodą bez zgody obsługi i współsaunujących. W łaźni nie polewamy czujnika temperatury zimną wodą ani nie okładamy go lodem.
  9. Nie zajmujemy leżaków ani miejsc w saunie poprzez zostawianie rozłożonych ręczników, ani w jakikolwiek inny sposób, jeśli opuszczamy to miejsce na dłużej niż chwilę.
  10. W miejscach niezwiązanych bezpośrednio z kąpielą (saunową, słoneczną czy wodną) w takich jak bufet czy recepcja saunarium przebywamy z okrytymi intymnymi miejscami ciała.
  11. Ze szklanych i porcelanowych opakowań i naczyń korzystamy tylko w części bufetu/jadalni.
  12. Przestrzegamy wszelkich zaleceń wynikających z regulaminu, ikon i piktogramów, tabliczek informacyjnych i poleceń obsługi. Polecenia obsługi są nadrzędne wobec innych uregulowań.
  13. Nie filmujemy ani nie fotografujemy innych saunujących. Nie używamy telefonów komórkowych.
  14. Nie zachowujemy się w sposób mogący wywołać u innych saunowiczów skrępowanie, zażenowanie lub być odbierany jako zachowanie nieobyczajne.
  15. Nie korzystamy ze strefy saunarium będąc nietrzeźwym.

 Oprócz tych zasad powinniśmy przestrzegać także zasady poprawnego saunowania.